Większość z nas słyszała kiedyś takie nazwy jak “endorfiny” lub “hormony szczęścia”. Kojarzą się one oczywiście z czymś pozytywnym i przyjemnym, ale co dokładnie oznaczają te terminy? W poniższym tekście wyjaśniamy co to są endorfiny, skąd się biorą, jaki mają wpływ na Twoje zdrowie, funkcjonowanie Twojego organizmu i nastrój. Podpowiadamy również jak możesz skutecznie pobudzić produkcję endorfin w swoim ciele oraz jaką rolę w uwalnianiu tych hormonów odgrywają wysiłek fizyczny i sport.
- Co to są endorfiny?
- Jak pobudzić produkcję endorfin?
- Wpływ uprawiania sportu na wytwarzanie endorfin
Co to są endorfiny i jak wpływają na nasze samopoczucie?
Endorfiny to substancje biochemiczne produkowane przez układ nerwowy (największą ich ilość wytwarza mózg oraz rdzeń kręgowy). Nazwa “endorfiny” jest skrótem od terminu “endogenne morfiny”, oznaczającego opioidy naturalnie wytwarzane przez nasz organizm. Obok dopaminy, serotoniny i oksytocyny, endorfiny stanowią jeden z tzw. hormonów szczęścia. Uwalniane są między innymi przez przysadkę mózgową, skąd docierają do receptorów opiatowych w mózgu, pozytywnie oddziałując na nasze samopoczucie i funkcjonowanie organizmu.
Do skutków działania endorfin w organizmie człowieka należą:
- zmniejszenie odczuwania bólu,
- obniżenie poziomu stresu i niepokoju,
- zmniejszenie objawów depresyjnych,
- powstawanie uczucia zadowolenia, błogości, a niekiedy nawet euforii,
- wzmocnienie układu odpornościowego,
- ustabilizowanie ciśnienia krwi.
Zatem im więcej endorfin produkuje Twój organizm, tym lepsze jest Twoje ogólne samopoczucie i zdrowie. To właśnie endorfinom zawdzięczamy wyraźne podniesienie nastroju, rozluźnienie, a nawet odczuwanie entuzjazmu po wzmożonym wysiłku fizycznym.
Jak pobudzić produkcję endorfin?
Aktywność fizyczna jest zdecydowanie jednym z najskuteczniejszych sposobów wywołania produkcji tego hormonu. Endorfiny uwalniane podczas i po treningu sprawiają, że odczuwasz jeszcze większą satysfakcję z pracy nad sobą, a do tego zmniejsza się Twoje napięcie fizyczne i psychiczne. Charakterystyczne dla działania endorfin jest uczucie “oczyszczenia umysłu” z nagromadzonych w nim myśli, niepokojów, obaw i stresu. Dzięki temu podczas podejmowania wysiłku fizycznego możliwe jest “oderwanie się” od codziennych problemów, z którymi borykasz się w życiu i nabranie do nich zdrowego dystansu.
Każda osoba ma indywidualny próg wydzielania hormonów szczęścia, w związku z czym u jednych efekty działania endorfiny będą odczuwalne już po dłuższym spacerze, a u innych dopiero po godzinnym joggingu lub intensywnych ćwiczeniach na siłowni.
Poza wysiłkiem fizycznym istnieją również inne czynniki pobudzające produkcję endorfin. Są to między innymi:
- śmiech – oglądanie komedii, wspólna zabawa ze znajomymi, czy wesołe spędzanie czasu z rodziną i przyjaciółmi zwiększa poziom endorfin w Twoim organizmie,
- relaks – w zależności od tego, co najlepiej cię odpręża – może to być słuchanie ulubionej muzyki, przebywanie na świeżym powietrzu i kontakt z naturą, czytanie książek, oglądanie filmów, ciepła kąpiel, leżenie w hamaku lub medytacja. Doskonałym sposobem na rozluźnienie ciała i rozładowanie napięcia psychicznego – a więc pobudzenie wytwarzania endorfin jest także masaż,
- czekolada – kakao zawiera między innymi fenyloetyloaminę – substancję wzmagającą uwalnianie hormonów szczęścia. Warto więc wybierać czekoladę o wysokiej zawartości kakao (np. 70-80%),
- przebywanie z ukochaną osobą – bliskość z drugim człowiekiem, pocałunki, przytulanie i seks mogą zwiększyć produkcję endorfin nawet dwukrotnie!
- pikantne jedzenie – ostry smak potraw powoduje pobudzenie receptorów bólu. Aby złagodzić jego odczuwanie, organizm zaczyna produkować endorfiny.
Wpływ uprawiania sportu na wytwarzanie endorfin
Jak już wcześniej wspominaliśmy, aktywność fizyczna to doskonały sposób na zapewnienie sobie zastrzyku hormonów szczęścia. Regularne uprawianie sportu sprawi, że częściej będziesz znajdował_a się pod ich wpływem.
Znanym zjawiskiem związanym z produkcją endorfin podczas aktywności fizycznej jest tzw. “euforia biegaczy”. Osoby uprawiające tę dyscyplinę, po dłuższym biegu mogą odczuwać wyjątkową radość i ekscytację wywoływaną przez zwiększoną produkcję hormonów szczęścia. Ale oczywiście nie tylko bieganie może poprawić Twój nastrój i wywołać świetne samopoczucie. Przypływ endorfin możesz odczuć również po treningu na siłowni, zajęciach tanecznych, grze w siatkówkę czy badmintona, albo wycieczce w góry. Każdy rodzaj ruchu może wspaniale podziałać na Twój nastrój.
Właśnie dlatego dużo osób popada w jedyny w swoim rodzaju “dobry nałóg”, jakim jest uzależnienie od sportu. Mimo zmęczenia, jakie powoduje trening, endorfiny pozwalają się nam nim wręcz upajać. Dzięki temu, że wysiłek sprawia nam radość, odpręża i redukuje stres, mamy silniejszą motywację do regularnego uprawiania aktywności fizycznej.
Tak jak pisaliśmy powyżej, wytwarzanie hormonów szczęścia zależy od indywidualnych uwarunkowań każdej osoby, ale przyjmuje się w przybliżeniu, że pierwsze oznaki działania endorfin pojawiają się po około 30 minutach od rozpoczęcia treningu – mniej więcej tyle czasu jest potrzebne, żeby pierwsza “porcja” tej substancji dotarła do Twojego krwiobiegu. Pamiętaj przy tym, że im dłużej trenujesz, tym większe dawki tego hormonu szczęścia otrzymuje Twój organizm. W nagrodę za wysiłek włożony w trening i za Twoją wytrwałość otrzymujesz nie tylko zdrowie, lepszą kondycję i poprawę wyglądu swojej sylwetki, ale również zastrzyk endorfin powodujący świetne samopoczucie. To jeszcze jeden powód, żeby być aktywnym!
